با توجه به اهمیت شاخص های اکولوژیکی در ارزیابی مخاطرات محیط زیست، در این مطالعه به بررسی شاخص ردپای اکولوژیکی و ظرفیت زیستی بر رشد اقتصادی ایران در چارچوب تابع تولید پرداخته شد. پس از ارزیابی نتایج مانایی متغیرها، با استفاده از رهیافت مدل خودتوضیحی با وقفه های گسترده (ARDL) به بررسی روابط بلندمدت و کوتاه مدت بین متغیرها پرداخته شد. نتایج آزمون علیت نشان داد که متغیرهای سرمایه، اشتغال، مصرف انرژی، ردپای اکولوژیکی و ظرفیت زیستی، رابطه ی علی معناداری با معیار رشد اقتصادی دارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص ردپای اکولوژیکی با وجود اثرگذاری منفی بر رشد اقتصادی، فاقد معنی داری آماری بود. در مقابل، میزان سرمایه، مصرف انرژی و ارتقای ظرفیت زیستی، مطابق انتظار، تاثیری مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی بر جا می گذارند. بنابراین، پیشنهاد می شود در تدوین سیاست های تولیدی و تجاری کشور به نحوی اقدام شود که ضمن حفظ هرچه بیشتر ظرفیت زیستی، با محدود نمودن واردات کالاهایی که توان زیستی داخلی را از بین می برند، به تقویت هرچه بیشتر توان زیستی کمک نمود.

سازمان همکاری شانگهای نمادی از زنجیره همگرایی منطقه‌ای در آسیا به شمار می‌رود که به‌واسطه موقعیت اقتصادی و یا اجتماعی کشورهای عضو و همچنین پوشش جغرافیایی این گروه در سطح جهان قابل توجه است.از سویی تفاوت‌های عدیده در زیرساخت‌های اقتصادی کشورهای عضو و سطح درآمدی آن‌ها بررسی شاخص تاب‌آوری در گروه شانگهای بسیار حائز اهمیت است.در واقع شاخص تاب‌آوری به دنبال ارزیابی قابلیت سازگاری اقتصادی یک کشور و یا گروهی از کشورها در مقابل شوک‌های ایجادشده و نهایتاً پتانسیل بازگشت به سطح تعادلی مطلوب است،لذا بررسی سطح تاب‌آوری در گروه شانگهای می‌تواند دورنما و آینده این سازمان را با وضوح بیشتری نشان دهد.در این پژوهش از روش اقتصادسنجی پانل فضایی در دوره زمانی 2019-2013 استفاده شده است.لذا دو معادله بررسی و مدل SEM با روش اثرات تصادفی پذیرفته شده است و نتایج نشان می‌دهد که متغیرهای حجم تجارت و نوآوری بر سرانه تولید ناخالص داخلی، تأثیر مثبت و معناداری دارند.

انسان با تهذیب نفس و علم حضوری می تواند حضور علت هستی بخش را درک نماید؛ لذا در فلسفه اسلامی خداوند حاضر علی الاطلاق است. اما پرسش از چرایی عدم انکشاف حضور الهی به طور گسترده برای بشر از طریق روش هایی مانند تجربه دینی ذهن فیلسوفان دین را به خود مشغول داشته است و تقریرات شلنبرگ در استدلال به اختفای الهی برای الحاد، در این میان نقش محوری دارد. عمده پاسخ ها به علت اختفای الهی از منظر وجودی، فلسفی، عرفانی و کلامی است. اما در پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوایی سعی شده است رویکردهای انسانی تراویس دامزدی مورد ارزیابی قرار گیرد. وی با بیان مواردی مانند شاخص انزجار آسیب دیده، شاخص انزجار محدودیت وجودی، شاخص ترس و امید و شاخص از خود بیگانگی سعی در طرح دلایل اختفای الهی نموده است. در این مقاله عمده نقدهای این رویکرد انسانی مواردی چون نسبی گرایی و استقرای ناقص، بی نیاز نبودن از رویکردهای کلامی مانند تدبیر، حکمت و لطف الهی، ارائه تصویری منفعل از خداوند و عدم توجه به بعد اجتماعی دین، دانسته شده است.

پرسش اصلی پژوهش آن است که در بستر شرایط و وضعیت اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و اجتماعی کشور انگاره ها یا ایستارها چه تاثیری بر مشارکت سیاسی دانشجویان در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 و ارزیابی آنها از انتخابات کنونی و انتخابات در آینده داشته است؟ این پژوهش با روش پژوهش پیمایشی توصیفی و با تکنیک پرسشنامه ای در دو شکل باز و بسته انجام شده است.. یافته های پژوهش در هر دو پرسش نامه باز و بسته با محور های چندگانه نشان دادند که عوامل و شرایط نامطلوب و بد اقتصادی کشور از بالاترین تاثیر در ایجاد انگاره و جهت گیری رفتاری در انتخابات ریاست جمهوری و ارزیابی منفی به نتایج انتخابات و احتمالا استمرار آن در آینده داشته اند. در جایگاه بعدی، عوامل دیگر قرار دارند که مهمترین آنها عبارتند از: مدیریت و مدیران ضعیف و ناکارامد یا کمتر کارامد، عدم شفافیت و فساد در نظام سیاسی و اقتصادی (بوروکراسی کمتر پاسخگو و نظارت پذیر) ، ضعف اخلاق مدنی، نبود فضای رقابتی و باز در حد مطلوب، وجود تبعیض ها، هدایت شدگی ها و فرصت های نابرابر در تبلیغات، عدم برخورداری کاندیداها از شاخص های صلاحیت، ارتباط پذیری صادقاانه با مردم و اخلاق مدنی و در نهایت نهادینه نبودن شرایط مطلوب برای تحقق رفتار انتخاباتی در قالب دو انگاره مطلوب حق فردی و تکلیف ملی برای بهبود شرایط و تعیین سازنده سرنوشت فردی و ملی. در مجموع این انگاره های سلبی منجر به کاهش مشارکت انتخاباتی دانشجویان مورد مطالعه در حد کمتر از یک سوم بود.

پدیده ی طبیعی سیل یکی از چالش های جدی محیط زیستی کشور است که عوامل مختلفی در رخداد آن نقش دارند. بنابراین، هدف از این تحقیق شناسایی، وزن دهی و اولویت بندی معیارها و شاخص های موثر در کاهش خسارت های ناشی از سیل در ایران با استفاده از نظر خبرگان و متخصصین این حوزه و اساتید هیات علمی متخصص در این امر است. در این راستا به منظور شناسایی معیارها و شاخص های موثر در کاهش خسارت های ناشی از سیل از چهار دیدگاه اکولوژیکی، اقتصادی، فنی و اجتماعی از پرسشنامه ای محقق ساخته و به منظور محاسبه وزن و اولویت آنها به ترتیب از روش های انتروپی (Entropy) و ترجیحات بر اساس مشابهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) استفاده شد. تجزیه و تحلیل یافته های این پژوهش با استفاده از 30 پرسشنامه دریافتی، 21 شاخص را از جنبه های اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و فنی برای کاهش خسارت های ناشی از سیل شناسایی نموده که شامل 7 شاخص اکولوژیکی، 6 شاخص اقتصادی، 5 شاخص فنی و 3 شاخص اجتماعی بوده است. نتایج وزن دهی شاخص ها با استفاده از روش انتروپی نشان داد که از دیدگاه اکولوژیکی شاخص شکل زمین (تنوع ارتفاع از سطح دریا، تنوع شیب زمین، تنوع جهت)، از دیدگاه اقتصادی شاخص مدیریت بهینه اراضی جنگلی و مرتعی، از دیدگاه فنی شاخص عملیات آبخیزداری و از دیدگاه اجتماعی شاخص تراکم مسکونی (سکونتگاه ها، شاخص های جمعیتی) به ترتیب بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند. همچنین، نتایج روش تاپسیس نشان داد که برای کاهش خسارت ناشی از سیل معیارهای اکولوژیکی، اقتصادی، فنی و اجتماعی به ترتیب در اولویت اول تا چهارم قرار دارند. بنابراین، ، پیشنهاد می شود در برنامه های مدیریتی برای کاهش سیلاب به نقش و اهمیت معیارها و شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی، فنی و اجتماعی بر اساس اولویت های تعیین شده توجه شود.

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و جهت کاشت بر دریافت و استفاده از تشعشع نور خورشید در دو ژنوتیپ گندم آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل های مورد مطالعه شامل جهت کاشت (شمالی- جنوبی، شرقی- غربی، شمال شرقی- جنوب غربی و شمال غربی- جنوب شرقی)، تراکم بوته (250 (کم)، 300 (متوسط) و 350 (زیاد) بوته در مترمربع) و دو ژنوتیپ گندم (رقم کوهدشت و لاین 17) بودند. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تمام شاخص های اکولوژیکی مورد بررسی (شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی ضریب خاموشی و کارآیی مصرف نور) تحت تاثیر اثر متقابل تراکم بوته و جهت کاشت قرار گرفتند؛ این در حالی است که بین این دو ژنوتیپ تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ (LAI) و حداکثر تجمع ماده خشک، افزایش پیدا کرد به گونه ای که تراکم زیاد در جهت کاشت شرقی- غربی بیشترین شاخص سطح برگ (8.33) و ماده خشک تجمعی (2294±357.3 گرم بر مترمربع) را داشتند. ضریب خاموشی در تراکم متوسط و زیاد تحت تاثیر جهت کاشت قرار گرفت و در تراکم کم اختلاف معنی داری بین جهت های کاشت مشاهده نشد. متوسط ضریب خاموشی در این آزمایش 0.63 محاسبه شد. کارآیی مصرف نور نیز تحت تاثیر اثر متقابل تراکم و جهت کاشت قرار گرفت. با افزایش تراکم کارآیی مصرف نور افزایش یافت. جهت شرقی- غربی و تراکم زیاد بیشترین مقدار را نشان داد.

اطلاع از شایستگی مراتع پیش نیاز بهره برداری از گیاهان دارویی آن مراتع است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف ارزیابی قابلیت بهره برداری از گیاهان دارویی بر مبنای شاخص های اکولوژیکی و اقتصادی، در 12 رویشگاه معرف مناطق نیمه استپی انجام شد. برای این منظور، پس از اندازه گیری پوشش گیاهی و برآورد تولید گیاهان دارویی، شاخص های اکولوژیکی و اقتصادی مرتبط با بهره برداری از گیاهان دارویی در هر رویشگاه محاسبه شد. در پایان، بر مبنای معیارها و شاخص های مذکور، طبقه شایستگی هر یک از رویشگاه ها طبق دستورالعمل FAO و به روش عامل محدودکننده مشخص گردید. نتایج نشان داد که مقدار تولید علوفه قابل برداشت رویشگاه ها از 90 تا 591 کیلوگرم در هکتار متغیر است. سهم تولید گیاهان دارویی رویشگاه ها نیز 5% تا 58% بدست آمد. به عبارتی، مقدار تولید گیاهان دارویی رویشگاه ها از 27 تا بیشتر از 383 کیلوگرم در هکتار متغیر بود. بر این اساس، ارزش مورد انتظار هر هکتار از رویشگاه ها از محل بهره برداری از گیاهان دارویی، با در نظر گرفتن نرخ تنزیل 5. 4% در شهریورماه 1399، 3 تا 41 دلار در هکتار متغیر است. در مجموع، 25% از رویشگاه ها دارای شایستگی خوب، 17% دارای شایستگی متوسط، 25% دارای شایستگی کم و 33% غیر شایسته از نظر تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی بودند، در صورتی که شایستگی تمامی رویشگاه ها از نظر تولید علوفه برای چرای دام خوب بود. بنابراین، بهره برداری از همه رویشگاه ها نمی تواند نقش مهم و یکسانی در بهبود معیشت مرتع داران داشته باشد و با رویکرد حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان، بهره برداری از گیاهان دارویی در تمامی رویشگاه های مرتعی توصیه نمی شود. علاوه بر این، حد بهره برداری مجاز در هر رویشگاه، متناسب با وضعیت و گرایش مرتع و حساسیت خاک به فرسایش، متفاوت است.

هدف پژوهش حاضر تحلیل آگاهی، نگرش و رفتار اکولوژیکی شهروندان آبادان در مقابله با پرتوهای زیانبار فرابنفش است. برای شناخت رابطه پارامترها و شاخص ­های اقلیمی با شاخص فرابنفش از روش کتابخانه­ ای و برای تحلیل رفتار اکولوژیکی شهروندان نسبت به مخاطره فرابنفش از روش میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعة آماری همه شهروندان آبادان و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 تن تعیین شده است. روایی پرسشنامه با پیش آزمون تأیید شد و سپس با روش نمونه گیری تصادفی تکمیل شد. میانگین ماهانه پارامترهای بیشینه، کمینه و متوسط دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ابرناکی، ساعت آفتابی و شاخص تابش فرابنفش (1951-2017) از ایستگاه هواشناسی آبادان فراهم شده است. پس از تخمین میانگین ماهانه تبخیر و تعرق پتانسیل، محاسبه شاخص خشکی یونپ و شاخص بارندگی آنگوت و ترسیم نمودارهای اقلیمی، رابطه هر یک از آن ها با شاخص فرابنفش از ضریب همبستگی پیرسون و همچنین ضریب تعیین استفاده شده است. ضریب همبستگی شاخص فرابنفش با رطوبت نسبی هوا (0/95-) و با درجه ابرناکی (0/87-) است. تابع (RSQ) نیز بیانگر نقش بالاتر رطوبت نسبی (0/89) نسبت به ابرناکی هوا (0/76) در کاهش شاخص فرابنفش است. آزمون کروسکال-والیس بیانگر تفاوت معنادار سطح شناخت میان گروه های مورد مطالعه شهر آبادان در شاخص­های آگاهی، آموزش، نگرش و راهکارهای پیشگیری است. نتایج گویای این است که سطح آگاهی و آموزش شهروندان در زمینه پرتوهای زیانبار فرابنفش در سطح متوسط است در حالی که از نگرش بسیار بالایی نسبت به این معضل زیست محیطی برخوردارند و با راهکارهای پیشگیری کم و بیش آشنایی دارند.

این مطالعه با هدف معرفی، تحلیل روند و ارزیابی امکان پیش بینی این شاخص ها در اقتصاد ایران انجام شد. برای این منظور از داده-های سری زمانی دوره 94-1359 استفاده شد. شاخص های معرفی شده برای سرمایه طبیعی شامل ردپای اکولوژیکی، ظرفیت اکولوژیکی، تنش اکولوژیکی، تصرف اکولوژیکی و تناسب اکولوژیکی-اقتصادی می باشد. یافته ها نشان داد، شاخص ردپای اکولوژیکی به عنوان مهم-ترین شاخص، در دوره منتخب سالانه بیش از 2 درصد رشد داشته است. در میان اجزای این شاخص نیز بیش ترین سهم مربوط به انتشار دی اکسیدکربن بود. درحالی که مشخص گردید شاخص ظرفیت اکولوژیکی در دوره مطالعه کاهش داشته و پایین تر از ردپای اکولوژیکی قرار گرفته است؛ به نحوی که کسری اکولوژیکی ایجاد شده است. هم-چنین شاخص تنش اکولوژیکی نشان داد، در مجموع خدمات دریافتی از طبیعت و محیط زیست فراتر از توان آن و بالاتر از متوسط جهانی بوده؛ به نحوی که موجب افزایش ناامنی اکولوژیکی شده است. هم چنین نتایج حاصل از پیش-بینی نشان داد، دقت پیش بینی مدل شبکه عصبی مصنوعی بالاتر از مدل سری زمانی ARMA می باشد و امکان پیش-بینی اغلب شاخص های منتخب با خطای کمتر از 3 درصد وجود دارد.